Stany naglące u psów. Odwodnienie

Odwodnienie to nadmierna utrata płynów ustrojowych. Może być wynikiem choroby (wymioty, biegunka) ale również przegrzania lub niedopojenia.

Ten ostatni powód często dotyczy psów bardzo aktywnych, uprawiających sport i pracujących gdy po wysiłku pies dyszy i  w ten sposób odparowuje wodę.

Woda jest koniecznie niezbędna dla transportu substancji odżywczych, usuwania toksyn i produktów metabolizmu z ustroju. Zbyt długo trwające odwodnienie doprowadza do zaburzeń czynności wątroby, a głównie nerek.

Dla przeciętnie aktywnego psa zapotrzebowanie na wodę wynosi ok 50 ml/ kg wagi ciała/ dobę.

Psy nie mają w odróżnieniu od ludzi dobrego systemu ochładzania ciała – mają tylko nieliczne gruczoły potowe między poduszkami łap – oraz zianie (szybkie, głębokie oddychanie) przy otwartym  pysku. Oznacza to, że szybko może dojść do przegrzania, odwodnienia, udaru słonecznego a nawet utraty przytomności.

Objawy odwodnienia:

• < 5% – brak objawów
• 5% – suchość błon śluzowych
• 10% – suchość błon śluzowych, zmniejszona elastyczność skóry (skóra ujęta w fałd w okolicy karku „stoi”)
• 10-12% – + słabo napięty miękki puls, przyspieszona akcja serca (tachykardia)
• 15% – zapaść, wstrząs a nawet zgon

Suche, czerwone, kleiste dziąsła, brak elastyczności skóry to już poważne sygnały świadczące o odwodnieniu. Pies jest coraz bardziej osłabiony, słania się, intensywnie dyszy. W badaniach dodatkowych ma podwyższony hematokryt.

Postępowanie

Jeśli pies nie ma trudności z połykaniem należy go natychmiast napoić – małymi porcjami aby nie zwymiotował zbyt łapczywie wypitej dużej ilości wody – co odwodniłoby go jeszcze bardziej. Dobrym wyjściem jest podanie kostki lodu – schłodzi go to i delikatnie napoi.

Jeśli ma problemy z połykaniem lub słabo kontaktuje konieczna jest natychmiastowa pomoc weterynaryjna i podłączenie płynów izotonicznych dożylnie w postaci kroplówki.

Wyliczony niedobór płynów (% odwodnienia x kg masy ciała uzupełnia się 0.9% NaCl, płynem Ringera).

Przegrzanie (uwaga!)

Dochodzi do niego bardzo łatwo – wystarczy dłuższy spacer w upalny dzień na słońcu, lub jakże niestety często spotykane pozostawienie psa w upalny dzień w samochodzie – gdzie bardzo szybko temperatura rośnie powyżej 50 °C! Wystarczy wtedy 30-60 minut aby doszło do wstrząsu , a nawet śmierci psa.

Walka z przegrzaniem to szybkie schłodzenie psa – kąpiel w letniej (nie b. zimnej) wodzie, lub mokre zimne okłady (ręczniki, T-shirt – to co mamy pod ręką, zmoczone zimną wodą). Nie należy stosować bardzo zimnej wody do ochłodzenia psa w kąpieli, gdyż obkurczy to naczynia krwionośne w skórze psa – co utrudni oddanie ciepła. Jeśli pies nie pije, lub wymiotuje należy szybko udać się do weterynarza w celu podłączenia dożylnie płynu fizjologicznego. Gdy nie ma takiej możliwości – lewatywa z letniej wody schłodzi psa od wewnątrz.

Udar cieplny

Jest stanem naglącym, wymagającym natychmiastowego rozpoznania i leczenia. Psy szybko ulegają przegrzaniu – kiedy temperatura zewnętrzna zbliża się do temperatury psa – mechanizm „ziania”
 jako schładzania się zawodzi. Dzieje się tak zwłaszcza u psów ze schorzeniami układu oddechowego.

Początek udaru sygnalizuje szybkie, intensywne oddychanie, błony śluzowe pyska są suche, lepkie żywoczerwone, pies może wymiotować. Temperatura ciała jest wysoka – może dochodzić do 42 °C. Jeśli pies nie otrzyma szybkiej pomocy zaczyna słaniać się na nogach, wpada w śpiączkę a dalej….

Postępowanie

Przenieść psa w chłodne miejsce (np. łazienka) zanurzyć w letniej wodzie lub polać wężem ogrodowym, czy chłodnym prysznicem (są na plażach). Można też zrobić lewatywę z zimnej wody. Naszym celem jest obniżanie temperatury ciała do 39 °C – nie bardziej.

Pies musi zostać poddany opiece weterynarza – w celu zapobieżenia ostrej niewydolności krążenia, oraz leczenia często występującego w udarze wstrząsu za pomocą intensywnej dożylnej terapii płynowej. W razie długotrwale utrzymującej się temperatury 42 °C lub więcej – dochodzi do uszkodzenia narządów wewnętrznych. Na ogół jest ono nieodwracalne.

Tak więc podchodźmy jako właściciele psów do problemu przegrzania czujnie, po prostu do niego nie dopuszczając.

*Ten artykuł ma charakter poglądowy, nie jest próbą leczenia przez Internet. Zwierzę leczy lekarz weterynarii po uprzednim jego zbadaniu.