Toxoplazmoza. Celowo rozpatrujemy ją jako pierwszą, gdyż jest to jedna z najczęstszych chorób odzwierzęcych z dużym wpływem, zarówno na przebieg ciąży jak i rozwój płodu. To, czy schorzenie jest niebezpieczne zależy od czasu zakażenia – czy doszło do niego przed, czy w czasie ciąży.
Jeżeli do zakażenia doszło przed ciążą układ odpornościowy matki wytworzył przeciwciała, nabywając odporności na rozwój schorzenia, chroniąc siebie i dziecko. Problem pojawia się jednak gdy do zakażenia dochodzi w trakcie ciąży, bo choroba w 1 trymestrze może doprowadzić do poronienia, a w dalszych do obumarcia płodu. Może dojść także do wykształcenia się obrazu toxoplazmozy wrodzonej (tzw. triady Sabina) tj. wodogłowia, zmian zapalnych w siatkówce i naczyniówce oka, upośledzenia słuchu. Na szczęście – powikłania te nie są częste.
Jedynym sposobem wykrycia schorzenia jest badanie przeciwciał w klasie IgG, IgM. Badanie należy przeprowadzić na początku ciąży. O przebyciu infekcji świadczy pojawienie się przeciwciał IG6. Powstają one 2-4 tygodnie po zakażeniu i utrzymują do końca życia (świadcząc o odporności przeciwko toxoplazmozie).
Natomiast jeśli pojawi się wysoki poziom przeciwciał Ig M świadczy to o aktualnej infekcji i wymaga natychmiastowego leczenia. W razie wątpliwości w wynikach poziomu przeciwciałl IgM, IgG musimy wykonać badanie na awidność przeciwciał.
Interpretacja wyników badań przeciwciał antytoxoplazmowych:
IgG |
IgM |
|
- |
- |
Całkowity brak odporności. Nie chorowałaś wcześniej |
+ |
- |
Przebyłaś w przeszłości zakażenie – powtórzyć badanie po 3 tygodniach, jeśli wzrost – zacząć leczenie |
+ |
+ |
Aktywna choroba – jak najprędzej rozpocząć leczenie |
Choroba przebiega na ogół bezobjawowo. Rzadko pojawiają się objawy grypopodobne (gorączka, ból gardła, powiększenie węzłów).
Istnieją 3 możliwości zakażenia się toxoplazmozą:
- Drogą pokarmową – przez spożycie zakażonego niedogotowanego mięsa (wołowina, wieprzowina, jagnięcina) lub połknięcia cyst przy spożywaniu surowych warzyw i owoców zanieczyszczonych kałem kotów.
- Drogą przez łożysko – w ten sposób zarażają się płody od matek chorujących na aktywną toxoplazmozę w ciąży.
- Wskutek kontaktu z zakażoną krwią – podczas transfuzji.
Toxoplazmozą NIE MOŻNA się zarazić drogą kropelkową, ani przez dotyk!
Leczenie toxoplazmozy polega na podawaniu spiramycyny w sesjach 10 dni leczenia – 10 dni przerwy do końca ciąży.
Zapobieganie
Wszystkie działania zapobiegawcze polegają na wzmożonym i dokładnym przestrzeganiu zasad higieny:
- Unikanie spożywania surowego mięsa, niepasteryzowanego mleka.
- Dokładne obieranie i mycie owoców i warzyw.
- Dokładne mycie rąk przed i po przygotowaniu posiłków.
- Dokładne mycie deski do krojenia mięsa i warzyw (najwięcej bakterii w gospodarstwie domowym znajduje się właśnie na desce kuchennej!)
Taxoplazmoza - wątpliwości
Częste wątpliwości i pytania jakie się pojawią – Czy, jeśli planuję ciąże powinnam się pozbyć kota z domu? Wiadomo, że ostatnim żywicielem pierwotniaka Toxoplazma gondii są koty – dlatego szczególnie niebezpieczny jest kontakt z kocimi odchodami w ciąży. W związku z tym wszystkie czynności pielęgnacyjne wobec naszego pupila (czyszczenie kuwety!) najlepiej zlecić innemu domownikowi. Jeśli już naprawdę nie ma innego wyjścia – wykonywać je w gumowych rękawicach ochronnych (jednorazowych), a następnie bardzo dokładnie wyszorować i odkazić ręce.
Badanie przesiewowe nie wykazały zwiększonej liczby zachorowań w ciąży wśród posiadaczy kotów.
Jeśli pracujemy w ogrodzie – ZAWSZE! Używajmy rękawic ochronnych, bo pierwotniaki toxoplazma mogą znajdować się w ziemi „oznaczonej” przez koty.
Najczęstsze pytania dotyczące toxoplazmozy
- Czy psy mogą być źródłem zakażenia?
TAK! Ale tylko wtedy, jeśli zjadły kocie odchody – ze względu na przeniesienie inwazyjnych oocytów i wydalanie ich z kałem.
- Jakie narządy atakuje toxoplazmoza?
Po przejściu ścian jelit oocysty stają się oocystami tkankowymi usadawiając się głównie w układzie nerwowym, mięśniach i płucach.
- Czy można się zarazić głaszcząc kota?
NIE! W sierści kota nie wykryto oocyst, nawet jeśli wydalały je z kałem. ŹRÓDŁEM ZAKAŻENIA JEST KAŁ KOTA.
- Jak najczęściej zarażają się ciężarne?
O dziwo, wcale nie od kotów. Źródłem zakażenia najczęściej jest niedogotowane mięso wołowe, wieprzowe, jagnięce oraz nieprzegotowane mleko kozie. Natomiast u małych dzieci – PIASKOWNICA – ich ulubione miejsce zabaw!
- Czy mięso mrożone jest wolne od oocyst toxoplazmozy?
TAK! Zamrażanie mięsa w domowych zamrażarkach (-12°C) przez co najmniej 24 godziny, skutecznie zabija pierwotniaki.
*Ten artykuł ma charakter poglądowy, nie jest próbą leczenia przez Internet.